Handhaving kiest eigen prioriteiten

Over één aspect van de verhitte discussies hoeven we het helemaal niet te hebben: blijf van onze handhavers af. Zij doen hun werk, en volgen instructies op. Wethouder Aarts heeft helemaal gelijk dat als ons bepaalde regels niet bevallen (vergunningen voor straatmuziek, verbod op uitstallingen), de discussie in de raadszaal wordt gevoerd. En niet via onze handhavers. Toch bepalen de handhavers zelf ook wanneer – en hoe – ze handhaven. Op zijn minst hun leidinggevenden. De politie geeft prioriteit aan bepaalde overtredingen, onze handhavers doen dat ook. Ik heb nog nooit een politiecontrole gezien waarbij fietsers massaal worden gecontroleerd of hun fietsbel werkt. Toch is het strafbaar als je niet aan die eis voldoet. De politie heeft wel wat anders te doen, en terecht. En dan zie je met eigen ogen dat onze handhavers vaak vreemde keuzes maken. Het stadspark is bij avondschemering vergeven van scooteraars met harde muziek, veel drank, die ook nog wandelaars en joggers lastig vallen. Nog nooit één handhaver gezien. Dan wekt het – heel begrijpelijk – onbegrip en weerstand op als wel wordt opgetreden tegen straatmuzikanten en stoepzitters. Daarmee komen we bij het tweede punt: het doel van handhaving. In een rechtsstaat zijn regels er primair voor bedoeld om mensen te beschermen tegen inbreuken door anderen. Handhaving van die regels hoort niet willekeurig, maar gericht te zijn, op de momenten dat de overlast ook daadwerkelijk ontstaat. Een prachtig spelend jazzbandje dat tientallen voorbijgangers plezier verschaft, moet je niet eens willen controleren. Tenzij ze op andere wijze overlast veroorzaken, bijvoorbeeld door het verkeer te blokkeren. Hetzelfde geldt voor de rosé-drinkende stoepzitter (niet geheel toevallig samenvallend met de illegale uitstaller). Een enkel geval: laat gaan. Wordt het een permanente braderie: handhaven. Het handhaven van de openbare orde is een wezenlijk andere taakopvatting dan het opsporen van strafbare feiten. Wethouder Aarts wil het ons allemaal nog een keer gaan uitleggen waar de handhavers voor staan, en dat is goed. Maar als handhaving zelf nu ook eens zijn beperkte capaciteit gericht gaat inzetten op het bestrijden van daadwerkelijke en herkenbare overlast, dan verdienen onze handhavers vanzelf weer hun respect en gezag terug.